De toekomst van de bouwsector is biobased. In het project Bio-Iso van het lectoraat Biobased Bouwen van HZ University of Applied Sciences zijn baanbrekende stappen gezet om biobased gevels te ontwikkelen. Bovendien is een volgende generatie bouwers geïnspireerd.
Gezond wonen begint bij een gezond binnenklimaat. Internationale onderzoeken hebben aangetoond dat biobased isolatieproducten hieraan een belangrijke bijdrage kunnen leveren. Deze bezitten in tegenstelling tot synthetische en minerale producten thermohygrische eigenschappen. Dit soort materialen kan warmte en vocht vasthouden én weer laten gaan.
In de Nederlandse bouwsector is er nauwelijks gevalideerde kennis beschikbaar over het toepassen van biobased materialen in gevels. In het project Bio-Iso, dat in oktober 2020 van start is gegaan, zijn biobased isolatiematerialen in verschillende combinaties wetenschappelijk getest. Met de (aangetoonde) gunstige eigenschappen onderscheiden producenten van deze materialen zich op bestaande en nieuwe markten.
Binnen- en buitenklimaatkamers
Voor de tests hebben de onderzoekers speciale klimaatkamers ontwikkeld. Ze hebben dit gedaan op een zo duurzaam mogelijke manier. Twee gebruikte zeecontainers zijn ingezet als klimaatkamers. Hier simuleerden de onderzoekers tegelijkertijd de binnen- en buitenklimaatcondities. Tussen de containers, die op een railsysteem staan, zijn gevels van biobased materiaal gebouwd en onderzocht.
Verder bestaat de opstelling uit een bevochtiging-, droog- en opwarmunit en tien TDR-sensoren die het volumetrische vochtgehalte meten. Deze hebben op verschillende dieptes van de gevel gemeten hoeveel vocht het materiaal absorbeert en vrijgeeft over een langere periode en bij meerdere relatieve vochtigheidsniveaus. Dit zorgt voor inzicht in de temperatuur- en vochtregulerende eigenschappen van de materialen. Dit heeft gevalideerde prestatiegegevens opgeleverd. Hiermee kunnen bouwers de juiste bouwmethoden bepalen waarin ze de materialen het beste kunnen toepassen.
Noodgedwongen verhuizing
De containers werden aanvankelijk bij Avans in Den Bosch geplaatst. In 2022 moesten de klimaatkamers daar noodgedwongen weg. Ze kregen een nieuw onderkomen bij Innovatiepunt KAAP in Vlissingen. Dit is een oude bedrijfsloods waar meerdere, innovatieve bedrijven en organisaties hun innovaties kunnen testen. De containers stonden hier binnen. Hierdoor is de invloed ‘van buiten’ veel kleiner. Het kost dus minder energie om de containers op temperatuur te krijgen.
Bio-Iso eindigt op 15 februari 2024 met een slotbijeenkomst. Bezoekers krijgen de succesvol geïmplementeerde opstelling te zien en de onderzoekers gaan uitgebreid in op de diverse toepassingen hiervan. Tijdens het project hebben kennisinstellingen, producenten en gebruikers, met steun van organisaties zoals Bouwend Nederland en relevante normcommissies, samengewerkt. De nieuwe waardes en kennis van biobased materialen, zoals de thermische geleidbaarheid, wateropname, vochtbufferend vermogen en het volumetrische vochtgehalte, zijn met projectpartners besproken. Een bestand waarin deze waardes zijn verwerkt geeft de producenten en partners in de keten handvatten om de materialen te gebruiken bij het ontwerpen en bouwen van duurzamere en comfortabele gebouwen. De resultaten van Bio-Iso zijn in onderwijsactiviteiten geïntegreerd.
Doel van een eventueel vervolgproject is om te kijken naar de resultaten die je in de klimaatkamers kunt behalen om deze te spiegelen aan resultaten in de praktijk. De onderzoeksgroep heeft al partners gevonden die willen meewerken aan tests in de praktijk.
