Door lezen de wereld ontdekken

Samenvatting

Vakken als geschiedenis, aardrijkskunde en natuur & techniek doen een beroep op de leesvaardigheid van leerlingen in de bovenbouw van het basisonderwijs. Tegelijkertijd bieden deze vakken ook een functionele en motiverende context om te werken aan diep tekstbegrip. In deze zaakvakken staan vaak informatieve teksten centraal, die voor veel leerlingen lastiger zijn dan bijvoorbeeld verhalende teksten. Om grip te krijgen op dergelijke teksten zijn woordenschat en achtergrondkennis van belang. Ook helpt het als leerlingen doorzien hoe teksten zijn opgebouwd en verbanden herkennen zoals oorzaak-gevolg , chronologie of probleemoplossing. Het gaat dan om de structuur van de tekst. Het Nederlandse basisonderwijs besteedt momenteel echter nog niet zoveel aandacht aan tekststructuur. In dit proefschrift is via ontwerpgericht onderzoek en een effectstudie onder leerlingen in groep 6 onderzocht op welke manier tekststructuuronderwijs zinvol geïntegreerd kan worden met natuur- en techniekonderwijs. Deze combinatie biedt kansen voor functionele lees- en schrijftaken, en de verwachting is bovendien dat expliciet aandacht besteden aan tekstverbanden ook kan bijdragen aan beter begrip van de vakinhoud. Daarnaast is geanalyseerd welke mogelijkheden bestaande lesmethodes voor natuur & techniek bieden voor tekststructuuronderwijs, in hoeverre pabo-studenten tijdens hun opleiding voldoende kennis opdoen over tekststructuur en hoe deze kennis versterkt kan worden.